Page 85 - 2023_kzd

Ж.Сәдуақасов туралы әдебиеттер:
Аршабеков Т. Т. Жаңаарқа тарих толқынында // Т. Т. Аршабеков, І. Ісләмұлы. -
Қарағанды: Гласир, 2015. - 417 б.
Жарқырайды Жаңаарқаның жұлдызы: өлкетану дерекнамалық басылым. - Қарағанды:
Болашақ-Баспа, 2009. - 312 б.
Садуақасов Жанайдар (1898-1938) // Қарағанды. Қарағанды облысы: энциклопедия / ред.
А. А. Абдулин. - Алматы : Атамұра, 2006. – 452-453 б.
Сәдуақасов Жанайдар / Тілешов Е., Қамзабекұлы Д. Алаш қозғалысы: энциклопедиялық
анықтамалық.- Алматы: Сардар, 2014. – 351-352 б.
Сәдуақасов Жанайдар // Алаш. Алашорда: энциклопедия / құраст. Ғ.Әнес, С.Смағұлова.-
Алматы: Арыс, 2009. – 279-280 б.
Сәдуақасова П. Жанайдар Сәдуақасов // Қазақ тарихы. – 2009. – № 3. – 35-40 б.
Сәдуақасова П. Қ. Жанайдар Садуақасов: өмірі мен қызметі. - Қарағанды : Дара, 2008. - 283 б.
Файзуллаев Ә. Юстиция халық комиссарлары=Народные комиссары юстиции:
дерекнамалық баян / Ә. Файзуллаев, Б. Қабдөшев. - Алматы: Жеті жарғы, 1999. - 344 б.
***
Алаш туы астында Күн сөнгенше сөнбейміз! // Жаңаарқа. - 2020. - 30 мамыр (№ 27). - 3 б.
Әбжанов Х. Жанайдар есімі жұрт жадында жаңғыруы тиіс // Орталық Қазақстан. - 2013. -
30 мамыр (№ 87/88). - 8 б.
Әбжанов Х. Жұрт жадында жаңғырар есім // Орталық Қазақстан. - 2017. - 27 сәуір. - 4 б.
Жайлыбай Ғ. Дара // Орталық Қазақстан. - 2017. - 27 сәуір (№ 46). - 4 б.
Игенбаев А. "Халық жауларының" сот алдындағы "жауаптары" // Ақиқат. - 1997. - N4.-21-
27 б.
Ізтілеуов Д. Азаттық үшін алысқан еді, есіл ер // Орталық Қазақстан. - 2000. - 31 мамыр.
Ісләмұлы І. Қайраткер // Орталық Қазақстан. - 2018. - 24 мамыр (№ 55). - 4 б.
Кәрібаев Ш. Садуақастың ұлдары // Орталық Қазақстан. - 2010. - 16 желтоқсан. - 4 б.
Құрмансейітов А. Алаш арысы ардақталды // Орталық Қазақстан. - 2017. - 20 мамыр. - 8 б.
Мұсабеков Б. Халқының адал перзенті // Орталық Қазақстан. - 2009. - 17 ақпан. - 3 б.
Мұсабеков Е. Асылдың сынығы // Егемен Қазақстан. - 2013. - 7 наурыз (№ 82). - 4 б.
Нұрғалымұлы Ұ. Тарихқа айналған тұлға: [саяси қуғын сүргін құрбаны Жанайдар
Сәдуақасов туралы] // Егемен Қазақстан. - 2018. - 31 мамыр (№ 100). - 7 б.
Өскембаев Қ. Елі үшін туған ер / Қ. Өскембаев, П. Сәдуақасова // Орталық Қазақстан. -
2018. - 3 қараша (№ 123). - 6 б.
Сәдуақасов Қ. Алып тұлғаға арналды // Орталық Қазақстан. - 2009. - 14 сәуір (№ 54). - 4 б.
Сәдуақасова П. Азаттық күресінің ардагері // Орталық Қазақстан. - 2006. – 27, 30 мамыр. -
8 б., 1 маусым. - 4,6 б.
1898-1928 Кеңес және мемлекет қайраткері
Шәбден Ералиевтің туғанына 125 жыл
Ералиев Шәбден 1898 жылы Жаңаарқа ауданында туған. Қазақстанда Кеңес өкіметін
орнатуға белсене қатысушы. Алғаш ауыл молдасынан оқиды. 1911 жылы ата-анасының рұқсат
бермеуіне қарамастан базаршыларға ілесіп қашып шығады да, Ташкент қаласына келіп жер
шаруашылығы училищесіне түсіп, оны 1915 жылы бітіреді. Осы қаладағы 2 сыныптық
училищені, Ішкі істер Халық комиссариатының курстарын бітірген. Ералиевтің қоғамдық
қызметі 1917 жылы Қазан төңкерісінен кейінгі құрылған Кеңес өкіметімен бірге басталады.
1921 жылға дейін сол Ташкент уезінде қызметте болып, әуелі Бүкілресейлік ауылшаруашылық
санақтың тіркеушісі қызметіне, одан кейін жер бөлімінің меңгерушісі, аудандық милиция
бөлімінің бастығы, БК(б)П Ташкент ұйымы президиумының хатшысы, Түркістан майданы
саяси бөлімінің мүшесі қызметтерін атқарады. Түркістан республикасы милиция
басқармасының инспекторы(1921-23), Ақмола уездік, губерниялық милиция бастығы(1923-27)
қызметтерін атқарған. 1927 жылы Қазақ АКСР ОАК-ның мүшесі болып сайланған. 1928 жылы 2
қарашада Маңғыстау облысындағы Адай округтік атқару комитетінің төрағасының орынбасары
болып істеп жүргенінде, іссапар кезінде Каспий теңізінің үстінде кемеден із-түссіз жоғалып

85