Page 81 - 2023_kzd

Мұқашева Б. Өз өлкеңді білмесең, өзгені біліп не пайда // Қарқаралы. - 2008. - 7 маусым
(№ 45/46). - 5 б.
Нұрақышев М. Шежiрелi өлке шапағы // Қарқаралы.-1999.- N3-4. - 4-11 б.
Нұрақышев М. Шежірелі өлке шапағы // Қарқаралы. - 1999 . - ?3-4. - 4-11 б.
Омарбекова М. Қарқаралының тарихи ескерткiштерi және саяхат маршруттары: Жас
тарихшылар мүйiсi // Орт. Қазақстан.- 2000.-13-31 мамыр; 3 маусым.
Омарбекова М. Қарқаралының тарихи ескерткіштері және саяхат маршруттары // Орталық
Қазақстан. - 2000. - 13-31 мамыр, 3 маусым.
Сағындықов А. Қоянды жәрмеңкесі // Орт. Қазақстан.- 1995.- 24, 29 тамыз.
Саркулова С. Д. Қазақ кітаптары және саяси билік: өзара қатынастар тарихы (патшалық
кезең) // Отан тарихы = Отечественная история. - 2011. - № 4. - 79 - 87 б.
Сауғабай К. Құлын жарғақ // Сана.- Қарағанды, 2000.- 20 сәуір; 15 мамыр; 8 маусым(N15;
18; 22).-5 б.
Сембай М. Ойсылқара тұқымы ойсырамасын // Орталық Қазақстан. - 2013. - 30 наурыз (№
48/49). - 3 б.
Семқұл Б. «Қоянды - ту көтерген думан жерім!» // Орталық Қазақстан. - 2018. - 9 маусым
(№ 62). - 5 б.
Сәбитов М. Жәрмеңкенің соңғы жылдары // Ленин туы.- 1990.- 18 желтоқсан
Сәбитов М. Қоянды жәрмеңкесі // Орт. Қазақстан.- 1991.- 16 наурыз.
Смағулова Г. Қ. Қоянды жәрменкесі: қалыптасуы мен даму тарихы // Отан тарихы. - 2007.
- №3. - 67-99 б.
Смағұлов Ғ. Сарыарқаның «Жібек жолы» // Орт. Қазақстан.- 1998.- 6 қаңтар.
Тайшыбай З. «Қарқаралы петициясы» туралы ақиқат тарихтың түйiткiл тұстары // Орт.
Қазақстан.- 2000.-28 маусым.
Темірғалиева К. Әйгілі қанбазарының дүбірі // Азия Транзит.- 2003.- N9.-22-24 б.
Тоқтарбай Е. Өртенген өркениет // Ана тілі. - 2019. - 14-19 наурыз (№ 10). - 1,8 б.
Хашымқызы Қ. Ұлы далада ұлттық рух аспандаған үш күн // Қазақстан ZАМАN. - 2018. -
9 тамыз (№ 31). - 6 б.

1853-1933 - Төкпе ақын Қақпан (Батырбек)
Жиренбайұлының туғанына 170 жыл
Қақпан төкпе ақын (азан шақырып қойған аты Батырбек). 1853 жылы Бұғылы-Тағылы
жерінде дүниеге келген. Ақын бала кезінде шешекпен ауырып, екі көзінен айырылады. Тағдыр
тәлкегіне жастай ұшыраған ол он жасынан бастап топқа түсіп, бала ақын атанады. Өзімен
айтысқан қарсыласын шақ келтірмей сөзден жеңіп, қақпандай қауып, темір құрсауынан
шығармайтын от тілді, орақ ауызды ақынға ел «Қақпан» деп ат қойған. Өзіне Шортанбай,
Орынбай, Кемпірбайды ұстаз тұтқан. Заманында Бармақ, Қожас, Ажар ақындармен айтысқан.
Ақынның үш баласы болған. Үлкені Торғайбекке біреулер у беріп өлтірген. Сәулебек,
Қасымхан деген балалары Ұлы Отан соғысында қаза табады. Ақынның артында қалған
айтыскерлік өнері ел арасында сақталып қалса, ақын дауысының үнтаспаға жазылып алынған
екі түрлі сарыны жазушы К.Жүністегінің жеке қорында сақтаулы. 1933 жылы Қызылжар
қаласында қайтыс болған. Айтыскер ақынның көп еңбегі сақталмаған.
Әдебиеттер:
Жиренбайұлы Қ. Қарқабат - Қаракесек, атым Қақпан.: шығармалар жинағы. / құраст. М. І.
Әбдуов. - Қарағанды : Болашақ-Баспа, 2008. - 99 б.
Қақпан (Батырбек) Жиренбайұлы Атым Қақпан //Бұғылы мен Тағылы бүркіт салған...:
жыр мүшәйрасының жинағы / құраст. Н. Т. Жұмаділова. - Қарағанды : Болашақ-Баспа, 2008. –
7-8 б.
Қақпан (Батырбек) Жиренбайұлы //Шет өңірі ақындарының антологиясы / ред. Қ.
Тілеубергенов, Ж. Оспан. - Қарағанды : Болашақ-Баспа, 1998. – 43-44 б.
***
Жиренбайұлы Қ. Атым Қақпан // Орталық Қазақстан. - 2008. - 18 қазан (№161-162) . - 8 б.

81