Page 85 - Қарағанды облысының 2024 жылғы өлкетану әдебиеттерін насихаттауға арналған көмек құралы

Смағұлов Ғ. Айтыс өнерінің ақтаңгері // Орталық Қазақстан. - 2002. - 31 шілде; Взгляд на
события. - 2004 . - 23 қаңтар(N4). - 17 б.
Халиолла М. Бір айтыс туралы 59 жылдан соң... // Орталық Қазақстан. - 2003. - 5 тамыз.
- 8 б.
1899-1963 - Қазақ жазушысы, публицист,
аудармашы Жұмағали Сəрсековтың туғанына
125 жыл
Жұмағали Сəрсеков - 1899 жылы Орал облысының Жəнібек ауданында туған. Азамат
соғысы жылдарында Батыс Қазақстанда жасақталған атты əскер полкының құрамында ақ
гвардияшылар мен интервенттерге қарсы күреседі. 20-жылдарда басшы комсомол
қызметінде, сонан соң бірқатар уездік, аудандық партия комитетінің бөлім меңгерушісі,
хатшысы, Ақтөбе округтік аткомы төрағасының орынбасары, БК(б)П Қазақ өлкелік
комитетінің нұсқаушысы болады. 1932 жылы бүкілодақтық 17 партия коференциясына
делегет болып қатысады. 1937 жылдың 4 мамырынан газет ҚК (б)П Қарағанды облыстық,
қалалық комитеттерінің жəне облыстық Кеңестің органы болды. Газеттің редакторлығына
тағдыры қиыншылықта өткен жазушы Жұмағали Сəрсеков тағайындалды. Сəрсеков
Жұмағали (1899-1963), публицист, аудармашы. 1932-1937 ж. Семейде облыстың газеттің
редакторы, "Социалистік Қазақстан" газетінің бөлім меңгерушісі. 1937-1938 ж. "Қарағанды
пролетариаты" газетінің редакторы. Публицист, аудармашы Ж.Сəрсеков "ұлтшылдығы" үшін
жазаланып, қуғын-сүргінге ұшырады. Ж.Сəрсековты Қарағанды қалалық партия комитеті
1938 жылдың 23 қарашасында, обкомның партколлегиясы сол жылғы 20 желтоқсанда, ал
Орталық комитет 1940 жылдың 20 сəуірінде "саяси қыралығы бəсеңдегені үшін" СОКП
мүшелігінен шығарған, оған сондай-ақ "1924-1938 жылдары СОКП-ге қарсы белсенді күрес
жүргізген Меңдешевтің буржуазиялық-ұлтшылдық тобының құрамында болды" деген де
айып тағылған. Сəрсеков бұл топта өзінің болғандығын жасырмаған, 1926 жылы оның
құрамынан шыққаннан кейін осы ағымға қарсы белсенді күресте жүргізген. Тек "жылымық"
кезеңі басталған шақта ғана, яғни 1956 жылдың 31 тамызында ақталып, партиялылығы
қалпына келтірілді. "Бажалар мен балдыздар" (1960), "Зəуреш"(1959), "Сапарластар"(1961)
атты драматургиялық шығармалар жазды. И.Тургеневтің (Рудинін", Ж.Верннің "Су астында
20 мың льесін" жəне т.б. шығармаларын қазақ тіліне аударды. Оның есімімен Қарағанды
қаласында бір көше аталады.
Әдебиеттер:
Сəрсек Ж. Жан - арымның жарығы: [жинақ]. - Алматы: Айғаным, 2017. - 341 б.
Сəрсек Ж. Түнемел / Ж. Сəрсек. - Алматы: Жалын, 2008. – 110 б.
Аудармалары:
Верн Ж. Су астындағы 80 000 километр сапар / Ж. Верн; ауд. Ж. Сəрсеков. - Алматы:
Қазақтың мемлекеттік көркем əдебиет баспасы, 1953. - 460 б.
Тургенев И. С. Рудин: роман / И. С. Тургенев; ауд.: Т. Жароков, Ж. Сəрсеков. - Алматы:
Қазмемкөркемəдеббас, 1952. - 146 б.
Чурин Х. Күрес күндерінде /Х. Чурин, Ж. Сəрсеков. - Алматы: Қазақ мемлекет баспасы,
1960. - 117 б.
***
Сəрсеков Ж. «Құдағи келіпті» // Советтік Қарағанды. - 1961. - 7 апрель (№ 83). - 4 б.
Сəрсеков Ж. Жазушы азамат // Советтік Қарағанды. - 1962. - 9 сентябрь (№ 215). - 3 б.
Сəрсеков Ж. Өнер өріне // Советтік Қарағанды. - 1961. - 16 март (№ 64). - 4 б.

Жұмағали Сəрсеков туралы əдебиеттер:

Жанғожин А. Сəрсеков Жұмағали // Ақпарат айдынында: Орталық Қазақстан газетіне
70 жыл / А. Жанғожин, Е. Лұқпанов. - Қарағанды: [б. и.], 2001. - 27 б.
Орталық Қазақстан 85 жыл: фотошежіре / құраст. А. Жанғожин. - Караганда: Арко,
2016. - 166 б.
Сəрсеков Жұмағали // Орталық Қазақстан=Центральный Казахстан: фотоальбом. -
Алматы: ІMAGE SERVІCE, 2001. - 13 б.