Page 48 - 21kzd_kz

1945 жылдың көктемінде М.Сүлейменовтің зеңбірек расчеты Шығыс Пруссия жерінде
болатын. Әділет пен қаскүнемдіктің соңғы шайқасында, осы ұрыстарда М.Сүлейменов жаудың
ондаған атыс орындарын күл-талқан етті. Данциг қаласын жаудан азат етуде әрбір көше, әрбір
үйді алу үшін қиян-қескі ұрыс болды. Сүлейменовтің 45-миллиметрлік зеңбірегі фашистің төрт
танкісін, үш әскери көлігін, ондаған жендеттерінің көзін құртып жіберді. Мүтәштің бұл ерлігі
де лайықты бағаланып, I дәрежелі «Даңқ» орденімен марапатталды.
Оның ерлікке шақырған уытты, жалынды, парасаттылыққа толы үндеу сөздері майдандық
«Отан үшін, алға!» газетінде талай рет жарық көрген.
1945 жылдың 24 маусымында Мәскеуде Қызыл алаңда тарихи Жеңіс парады өтті. Сол
Жеңіс парадына Мүтәш Сүлейменов қатысты.
Майдангерге тән тағы бір ерекшелік – оның Мәскеуде өткен тарихи бес әскери парадқа
қатысқандығы. Сексеннің сеңгіріне келген Мүтәш ақсақал 2005 жылдың 9 мамырында Ұлы
Жеңістің 60 жылдығына арналған Мәскеудегі Жеңіс парадына 38 қазақстандық Кеңес Одағы
Батырлары қатарында бесінші рет қатысу бақытына ие болған еді.
1970 жылы Москва қаласында 350 «Даңқ» орленінің толық кавалерлерінің кездесуіне
қатысып, сол кездегі КСРОның қорғаныс министрі К.Гречкамен кездескен. 1975 жылы
Алматыдағы 28 панфиловшылар құрметіне «Даңқ» мемориалы ашылып, Қазақстан басшысы
Д.Қонаевпен кездескен және Н.Назарбаев М.Горбачев, Б.Ельцин, В.Путин сияқты мемлекет
басшыларымен кездесіп, қабылдауында болды.
Әскер қатарынан оралған М.Сүлейменов бейбіт еңбек жолын 1946 жылы Нұра ауданының
қазақ орта мектебінде алғашқы әскери дайындық пәнінің мұғалімі қызметінен бастап, 1987
жылға дейін үздіксіз еңбек етті. Зейнет демалысына шыққаннан кейін Қарағанды қаласында
тұрады.
М.Сүлейменов есімін ел есінде мәңгі қалдыру мақсатында Нұра ауданындағы қазақ орта
мектебіне оның есімі берілген. 2011 жылы Қарағанды қаласында батыр тұрған үйге
мемориалдық тақта қойылды, Қарағанды қаласының Оңтүстік –Шығыс шағын ауданында
қоныс тепкен мүгедек балаларға арналған мектеп – интернаттағы мұражайда М.Сүлейменов
жайлы көп деректер қойылған. 2018 жылы Нұра ауданына қарасты Кертінді ауылында
ескерткіш ашылды Оның есімі Қазақ совет энциклопедиясына, Қарағанды облысының
энциклопедиясына енгізілген.
2006 жылы қайтыс болды.
Әдебиеттер:

Сүлейменов М. Жорық жолдары: Естелiк-эссе.- Қарағанды: Болашақ-Баспа, 2001.- 70 бет.

М. Сүлейменов туралы әдебиеттер:
Сүлейменов М // Қаһарман қарағандылықтар. Герои-карагандинцы.- Қарағанды, 2000.-
113-114 б.
Сүлейменов Мүташ // Қарағанды.Қарағанды облысы: энциклопедия.- Алматы, 1990.-524 б.
Сүлейменов Мүташ //Қарағанды. Қарағанды облысы: энциклопедия / ред. А. А. Абдулин,
2006. - 487 б.
Айналдым, Нұра атыңнан!:/ құраст. А. Несіпбай. - Астана: Жасыл Орда, 2018. - 215 б.

Қазақстан Республикасы. Президент (1991 - Н.Ә. Назарбаев). Қазақстан Республикасының
мемлекеттiк наградаларымен марапаттау туралы Қарағанды облысы бойынша: ҚР
Президентiнiң Жарлығы// Орт. Қазақстан.- 2003.- 9 мамыр.-1 б.

***
Алдашева Р. Сұрапыл соғыста медсанбаттың сарбазы болған.. // Темiртау.- 2003.- 8 мамыр
Ахметов Д. Ерлiк мәңгi жасайды // Нұра.- 2000.-29 сәуiр, Орт. Қазақстан.- 2001.-26
қыркүйек. Нұра.- 2001.-6 қазан
Ахметов Д. Ұстаздардың ұстазы// Орталық Қазақстан.- 2004.- 23 қазан.-13 б.
Ахметова Б. Ерлік елге өнеге, ұрпаққа ұран // Орталық Қазақстан. - 2011. - 13 қазан. - 3 б.
Ахметова Б. Нұрлы Нұраның жаужүрек батыры // Орталық Қазақстан. - 2011. - 24
қыркүйек (№ 157/158). - 4 б.,Нұра. - 2010. - 10 сәуір (№ 15). - 2 б.
Бiлгiшбайқызы Ш. Еңбектегi әр күнiм - бiр несiбе // Нұра.- 2002.- 2 қараша