Page 67 - 2023_kzd

Қазақстан Суретшілер Академиясының академигі, КСРО-ның еңбек сіңірген қайраткері
(1999), Қарағанды қаласының Құрметті азаматы (1999), ҚР еңбек сіңірген өнер қайраткері,
Қазақстанда және ТМД елдері мен алыс жақын шет елдерде жиырмадан астам ескерткіштер
мен монументтердің авторы ретінде танымал. Монументші-мүсінші 1962 жылдан Қазақстан
Суретшілер одағының мүшесі. Дүниежүзілік, халықаралық, облыстық көрмелердің тұрақты
мүшесі болды. «Достық» орденімен марапатталған.
Суретшінің Қарағанды қаласындағы алғашқы ескерткіші – Ю.Гуммельмен бірігіп 1958
жылы жасаған Кеңес Одағының Батыры Н.Әбдіровтің ескерткіші. Мүсіншінің
шығармашылығындағы ең үздік жұмыстардың бірі – «Кеншілер даңқы» монументі. Екеуі де
бүгінде Қарағанды қаласының қақ ортасынан орын алған. Ол «Металлургтер», «Ерлер даңкы»,
«Т. Күзембаев», «М. Мамыраев», «В. Язев», т. б. туындыларында Қарағандының көрнекті
тұлғаларының соғыстағы әрі еңбектегі ерліктерін сомдаған.
А.Билыктың барлығы 30-дан аса ескерткіші бар. Оның шығармалары Қазақстан мен
Украинаның көптеген қалаларының көшелеріне сән беріп тұр. Сонымен қатар, станокты
мүсінде де жұмыс істеген. Шығармашылығында портрет жанры басты орын алады. Еліміздегі
елең еткізер оң өзгерістердің жай ғана куәсі болып қалмай, оны тас бетінде бедерлеп, кеншілер
астанасы тарихының жарқын сәттерін мәңгілікке қашап, келер ұрпаққа құнды мұралар
қалдырды.
Анатолий Петрович Билык 86 жасқа қараған шағында көз жұмды.
А.П. Билык туралы әдебиеттер:
Билык Анатолий Петрович // Қарағанды. Қарағанды облысы: энциклопедия / ред. А. А.
Абдулин. - Алматы: Атамұра, 2006. - 184 б.
Билык Анатолий Петрович // Сарыарқа суретшілері = Художники Сарыарки = Artists of
Saryarka: [альбом] / авт. және құраст. Н. Иванина; каз. тіліне аударған Б. Булгакпаева; ағылшын
тіліне аударған Г. Кабыкенова. - Павлодар: ЭКО, 2006. – 40-43 б.
Шаймерденова М. Д. Өнер мен мәдениеттегі Қазақстан этностарының өкілдері:
есімнамалар энциклопедиясы = Представители этносов Казахстана в искусстве и культуре:
энциклопедия персоналий / М. Д. Шаймерденова; құраст. Ш. Әмірбеков [және т. б.]; алғы сөз
авт. Ж. Қ. Түймебаев. - Алматы: Золотая книга, 2020. - 319 б.
***
Абдолла Қ. Абай - "Шалқыманың" алдында // Орталық Қазақстан. - 2008. - 26 сәуір. - 1 б.
Асан М. Бәдізші Билык – бақиға // Орталық Қазақстан. - 2015. - 9 шілде (№ 111). - 5 б.
Ахметов Қ. Көп күткен қуаныш еді // Балқантау. - 2006 . - 14 желтоқсан(N23). - 2 б.
Елубаева М. Кеншілер ерлігі - бейнелеу өнерінде // Үш қоңыр. - 2020. - 4 қыркүйек (№
36). - 1, 8 б.
Жанғожин А. Қарағанды сәнді қала болуы тиіс // Орт. Қазақстан. - 2006.- 31 қаңтар. - 1 б.
Жартынқызы Н. Алғашқылар... // Орталық Қазақстан. - 2018. - 29 қыркүйек (№ 108). - 6 б.
Кемпірбаев А. Қарт мүсіншіні қабылдады // Орталық Қазақстан. - 2008. - 22 қараша
(№180/181). - 1 б.
Кемпірбаев А. Мүсін өнерінің майталманы // Орталық Қазақстан. - 2008. - 20 қараша
(№179). - 2 б.
Кемпірбаев А. Қалаға көрік қоспақ қола мүсін // Орталық Қазақстан. - 2009. - 3 қараша (№
168). - 1 б.
Қарағанды һас шебермен қоштасты // Арқа ақшамы. - 2015. - 9 шілде (№ 26). - 4 б.
Райымбекқызы Ж. Мүсіншінің мұрағаты көрсетілді // Орталық Қазақстан. - 2011. - 22
қыркүйек (№ 156). - 1 б.
Тайшыбай З. Тас тұғырда - һас батыр // Орталық Қазақстан. - 2015.- 7 мамыр. - 1 б.
Уәлиев Д. Қарағандыда Е. Бөкетовке ескерткіш орнатылмақ оған мемлекеттік
комиссияның арнайы шешімі қажет... // Орталық Қазақстан. - 2004. - 25 қараша. - 16 б.
Шалқар Ж. Хас батыр тұғырына қайта қонды // Орталық Қазақстан. - 2021. - 11 қыркүйек
(№ 100). - 1 б.

67