Қарағанды облысы, Ақтоғай ауданына қарасты Қызыларай селолық округі, №11 филиал Ақжарық ауыл үлгілі кітапханасы.

Ақтоғай аудандық орталықтандырылған кітапхана жүйесіне қарасты Қызыларай совхоз кітапханасы Қызыларай селолық округ кітапханасы болып 1960 жылы клуб үйі ғимаратында алғаш рет жеке кітапхана боп құрылды. 1960-1972 жылдары Смағұлова Шарбат, 1972-1974 жылдары Мажманова Зәбира, 1974 жылдан бастап 8 000-ға жуық кітап қорымен өз мамандығы бойынша Жұмаділова Сайра 2010 жылға дейін кітапханашы қызметін атқарған.

1995 жылдары барлық ауыл кітапханалары қысқартылып, Қызыларай селолық округ кітапханасы да жабылып қалды. Жабылған кезінде барлық кітап қорына кітапханашы Жұмаділова Сайра бес жыл бойы өз жауапкершілігімен  кітап қорын сақтап, кейін 2000 жылы - Мәдениетті қолдау жылы болып жарияланған жылы  Қызыларай селолық округ кітапханасы қайта ашылды.

Қарағанды облысы әкімінің қолдауымен Ақтоғай ауданына қарасты №11филиал Қызыларай селолық округ кітапханасы 2008 жылы Қазақстан Республикасы «Мәдениет туралы» 15-желтоқсан 2006 жылғы Заңын басшылыққа ала отырып, ауыл кітапханасының ақпараттық және мәдени орталық ретінде мүмкіндігін кеңінен пайдалану, ауыл тұрғындарының жаңа кітапханалық-ақпараттық мәдениетін қалыптастыру, ауылды ғылыми және ақпараттық  жағынан  қамтамасыз ету мақсатында Ақтоғай ауданы әкімдігінің 2008 жылғы 30- маусым 08/23 қаулысына сәйкес Қызыларай селолық округ кітапханасы Ақжарық ауыл үлгілі кітапханасы болып қайта құрылды. Осы жылдан бастап кітапхана «Үлгілі кітапхана» мәртебесіне ие болып, қазіргі уақытқа дейін үлгілі кітапхана болып жұмыс жасауда. толығырақ

Шашубай кент,Ақтоғай ауданындағы Шашубай кентінің орталығы. Кент Балқаш көлінің солтүстік жағалауында, Балқаш қаласынан 7 км жерде орналасқан. Алғашқы балық бригадалары топтасып, Шашубай кентінің іргетасы 1936 жылы 15 наурызда «Балық алауы» станциясы ретінде қаланған.1937 жылы Қарағанды-Балқаш темір жол құрылысы аяқталғаннан кейін халық көп топтасып,Балқаш мемлекеттік балық өндірісі тресі ашылды. 1939 жылы 7 наурызда «Рыбтрес» поселкісі деп аталады. 1940 жылы базада мұздатқыш салынып,Балқаш қалалық кенесіне қараған. 1977жылы жаңа Приозерный ауданы құрылып, орталығы Озерный поселкасы болды. 1993жылы Тоқырауын ауданы болып өзгертілді .1997 жылы Тоқырауын ауданы таратылып,Шашубай қонысы Ақтоғай ауданы, Шашубай кенті деп аталды .Халқы ұлт өкілдері:қазақ, ұйғыр,неміс, орыс, кәріс, өзбек, қырғыз,армияндар.Жерінің жалпы ауданы 3000га. Шаруашылықтың мамандандырылған негізгі саласы-балық аулау. Шашубай кентінде мектеп, клуб,кітапхана, Ода, ірі «Балқашбалық»ЖШС фирмасы басқада мәдени тұрмыстық мекемелер. 

Шашубай кент кітапханасы 1977жылы ашылып Приозерный аудандық орталықтандырылған кітапхана жүйесі болып аталды,1997жылы екі ауданың қосылуына байланысты Ақтоғай аудандық орталықтандырылған кітапхана жүйесіне қарасты Шашубай кент кітапханасы болып тағайындалды. 2008 аудан әкімінің тарапынан  қаулы  шығып  Шашубай кент №9 үлгілі кітапхана мәртебесіне ие болды.

Кентте – 2395 адам тұрады.

Кітап қоры – 66836 дана. Оның қ/тіліндегісі – 24669 дана

Жаңадан мысалы 2012 жылы 607 дана кітап түсті. Оның қ/т -519 дана

Жылына 36 атаулы мерзімді басылымдар алынады. Оның ішінде газеті- 20; журналы- 16

Осылардың ішінде оқырмандар барлық дерлік журналдарды сүйіп оқиды. Ал газеттерден:

Жас Алаш  , «Казахстанская правда», «Егеменді Қазақстан» газеттерін, Ақ босаға  заңдар мен басқа да құжаттарды қарауға алады.

Тоқырауын тынысы, Орталық Қазақстан, Айқын, Ана тілі, Дала мен қала, Қазақстан заман т.б.

 Бақылау көрсеткіштер: Оқырман – 150, Келіп-кетуші- 17495, Кітап берілімі – 29600 толығырақ

Шет аудандық орталықтандырылған кітапхана жүйесіне қарасты 9 жаңа үлгідегі кітапхана жұмыс атқарады. Олар:

Аудандық орталық кітапхана Ақсу – Аюлы ауылы

Аудандық орталық балалар кітапханасы  Ақсу – Аюлы ауылы

Ақадыр көпшілік кітапханасы Ақадыр кенті

Ақжал кенттік кітапханасы Ақжал кенті

Ақшатау ауылдық кітапханасы Ақшатау ауылы

Нұраталды ауылдық кітапханасы Нұраталды (Қошқарбай) ауылы

Талды ауылдық кітапханасы Талды ауылы

Ақой ауылдық кітапханасы Ақой ауылы

Бұрма ауылдық кітапханасы Бұрма ауылы

Жылына үлгілі кітапханалар 9 000 мыңдай оқырманға қызмет көрсетеді. 1026 пайдаланушы электронды ресурстарды қолданады.

Үлгілі кітапханалар бойынша 27 компьютер, оның ішінде 1 ноутбук, 19 принтер, оның ішінде 4 МФУ, 3- копия түсіретін аппарат, 2 факс, проектор, телевизорлар, цифрлық камера, фотоаппараттар бар.

Барлық кітапхана телефонданған: ОАК Ақсу – Аюлы ауылы 8- 71031- 21904, 8- 71031- 22355; АБК 8 – 71031 – 21772; Ақадыр көпшілік кітапханасы Ақадыр кенті 8 – 71033 – 27332; Ақшатау 8 – 71033-24571 Ақжал 8 – 71031 – 37250; Нұраталды 8- 71031 – 50796; Ақой 8 – 71042 -34564; Бұрма 8 – 71042 – 35330; Талды 8 – 71033 – 50659;

Үлгілі аудандық орталық кітапхана локалдық жүйеге қосылған.

Барлық кітапханаларда РАБИС бағдарламасы бар, екі АРМ арқылы кітапханалар «Каталогизатор», «Поиск и заказ».Электронды каталогтар «Книги», «Периодика», «СД», өлкемізге байланысты құжаттарды сканерлеу және цифрлау  АОК жүргізіледі. АОБ, Ақадыр, Нұраталды (Қошқарбай), Ақой, Бұрма, Ақжал, Ақшатау, Талды кітапханаларында мерзімді басылымдардағы мақалаларды ЭК енгізеді. Кітапханашылар пайдаланушыларға  компьютерлік сауаттылықтарын арттыру мақсатында сабақтар жүргізеді. Бұл жұмысқа ауыл тұрғындары, жасөспірімдер, балалар тартылады. Кітапханаларда бар электронды баспалар 62 дана, оның ішінде: А. Құнанбаев, М.Әуезов «Абай жолы», Ғ. Мұсірепов «Ұлпан», Б. Майлин «Шұғаның белгісі», Кекілбаев «Күйші», «Жорық жырлары».

Кітапханалар жоба және бағдарламалармен жұмыс істейді, әр саладағы қызметкерлермен бірігіп жұмыс жасайды:

Жоба «Кітапхана және инновациялық технология» АОК

Бағдарлама «Мәдени мұра-халық қазынасы» АОК

Жоба «Салауатты өмір салтын ұстанатын ұрпақ тәрбиелеуде балалар кітапханасының рөлі» АБК

Жоба «Туған жердің тұғырлы тұлғалары» Ақадыр кенттік кітапханасы

Бағдарлама «Мәдени мұра-мәңгілік мирас» Ақадыр кенттік кітапханасы

Жоба «Шекарасыз достық», «Ауыл кітапханасының әлеуетін арттыру» Бұрма ауылдық кітапханасы

Жоба «Мәдени мұра-қазіргі Қазақстанның мәдениетінің сарқылмас қазынасы» Нұраталды (Қошқарбай) ауылдық кітапханасы

Жоба «Өлкеміздің ақындары» Талды ауылдық кітапханасы

Жоба  «Жанұямызбен оқимыз» Ақшатау ауылдық кітапханасы

Жоба «Өзіңді тану арқылы әлемді танисың» Ақжал кенттік кітапханасы

Жоба «Назарда өлкетанушылық» Ақой ауылдық кітапханасы

Ауыл тұрғындарына қызығушылықтарына байланысты клубтармен үйірмелер жұмыс істейді:

Жастар клубы «Жас қыран», әйелдер клубы «Береке» АОК;

«Мұрагер», «Жас ақындар» оқушылар, жасөспірімдер клубтары АБК;

«Болашақ» балалар клубы Бұрма ауылы;

«Жас қалам», «Сарбаздар» клубы Нұраталды ауылы;

«Шебер қолдар», «Хочу все знать» үйірмелері Ақжал кенті;

«Шебердің қолы ортақ» Ақой ауылы;

Аудандық орталық, Ақжал кенттік, Ақшатау, Ақой, Нұраталды, Бұрма, Талды ауылдық кітапханалары мәдениет үйінде орналасқан, Ақадыр кенттік кітапханасы 2 қабатты бөлек ғимаратта ораналасқан, Аудандық балалар кітапханасы 2 қабатты тұрғын үйдің 1 қабатында орналасқан.

Кітапханалар заманауи  жиһаздармен және материалдық - техникалық базасымен жабдықталған.

Қарағанды облысы, Ақтоғай  ауданына  қарасты  Сарытерек  селолық округі, №3 филиал Сарытерек ауыл  үлгілі  кітапханасы.

Сарытерек  ауыл,  Ақтоғай  ауданындағы Сарытерек  селолық  округінің орталығы. Аудан орталығынан оңтүстік шығысқа 42 км, Балқаш қаласынан солтүстікке  қарай  180 км жерде, Тоқырауын  өзенінің  оңтүстік – батыс жағалауында, Балқаш  - Ақтоғай  жолының  бойында орналасқан. Іргетасы Сарытерек селолық  Кеңесі  болып  1928 жылы қаланған. Бұрынғы  Каганович, Ленин, Үшөзен, Сарыши , Сарытерек  колхоздарының  негізінде 1950 жылы   ірілендірілген  Ленин  колхозы болды. 1963 жылы Ақтоғай совхозы  болып  қайта  құрылды. 1995 жылы кеңшар негізінде 58 шаруа қожалығы құрылған. Халқы 778 адам. Шаруашылығының мамандандырылған  негізгі бағыты – мал шаруашылығы. Желтау тауында Қарабауыр, Тойғанбай қыстақтарының  маңайында   таңбалы  тастар  салынған. Елді  мекендерінде  (Жетімшоқы, Ақтұмсық, Кенелі  ауылдары ) мектеп, клуб, кітапхана, ФАП басқа  да  мәдени  - тұрмыстық  мекемелер  жұмыс  жасайды. Округ   аймағында  Желтау  тауы, Сана  би мазары,  Кенелі-  Майтас  кен орыны  болған. Атақты  «Ақбидайдың»  отаны. Ең жақын  Балқаш  темір  жол  станциясы  180 км  жерде.

Ақтоғай аудандық орталықтандырылған кітапхана жүйесіне қарасты Сарытерек ауыл кітапханасы 1964 жылы ашылған,1996жылы жаппай қысқартуға  ілігіп  кітапхана жабылды.Жабылып қалған уақтында кітап қорын кітапханашы өз жауапкершілігімен қорды сақтап келді. 2000 жылы - Мәдениетті қолдау жылы болып жарияланған жылы  Сарытерек селолық округ кітапханасы қайта ашылды. Кітапхана қайта ашылған кезінде сақталған қорымен кітапхана ашуға  женілдік тудырды. толығырақ

История централизованной системы библиотек города Абая начиналась с маленькой библиотеки поселка Чурубай - Нура. Поселок Чурубай - Нура был основан в 1949 году в связи с освоением Шерубайнуринского угольного месторождения. Первая библиотека находилась в помещении барачного типа по улице Медицинской (сегодня ул. Гете), в одном из бараков. Этот район называли в народе «больничный городок».

На книге Вяткина М.П. «Сырым батыр», изданной в 1951 году, сохранившейся в фондах центральной библиотеки стоит штамп «Промцентровая библиотека пос. Чурубай - Нура» и дата 22 октября 1952 года. Инвентарный номер 912. Значит, примерная дата открытия библиотеки может быть сентябрь 1952 года. Первая библиотека города Абая была универсальной и обслуживала как взрослых, так и детей.

            В развитии библиотечного обслуживания города и прилегающих поселков каждое десятилетие имело свои особенности.

60 – е годы можно назвать годами бурного развития города, а вместе с ним периодом открытия новых библиотек. Строились новые жилые микрорайоны. Социальная программа развития города предусматривала и организацию библиотек. Так, к началу 70 – х годов в городе функционировали несколько библиотек: во втором микрорайоне - библиотека № 10 (дом 14) и детская библиотека № 3 (дом № 21), библиотека № 3 в третьем микрорайоне, библиотека № 7 – по ул. Калинина, библиотека № 6 на 30 квартале. В центре города работали детская библиотека и библиотека № 1. Была стационарная библиотека на Абайской швейной фабрике. Кроме того, в поселках, относящихся к городу, - Карабас, Караган, Вольный и ст. Кзыл – действовали государственные библиотеки. До 1987 года к городу  относился пос. Ново – Долинка, в котором также были две библиотеки.

В летописи библиотечной жизни записаны многие имена ветеранов – библиотекарей. Среди них Ильтекова Вера Николаевна, Кутаева Людмила Михайловна, Куличкина Светлана Силовна, Мухамедьярова Сания Ахметовна, Нестеренко Зоя Павловна, Баймурзина Рымбала Адалиевна, Богдалова Евгения Захаровна, Адильбекова Рауза Толегеновна, Шайкина Валентина Борисовна, Черняева Людмила Владимировна, Бретышева Антонина